Το όνομα του πρώην Δήμου προήλθε από την προϊστορική πόλη Πυλήνη που αναφέρεται από τον Όμηρο στον κατάλογο των Αιτωλικών πόλεων που έλαβαν μέρος στον Τρωικό πόλεμο υπό τον Αιτωλό βασιλιά Θόαντα. Δυτικά βρέχεται από τον Εύηνο (Φίδαρη), ο οποίος τον χωρίζει από το Δήμο Θέρμου και την επαρχία Τριχωνίδας. Στην έκταση του πρώην Δήμου είναι εμφανής η εναλλαγή ορεινού και πεδινού ανάγλυφου. Ανάμεσα σε γραφικά φαράγγια που σχηματίζονται από τα νερά των ποταμών (Εύηνος, Κότσαλος, Πόριαρης) και σε μια συστοιχία κατάφυτων βουνών.
