Κλεπά

Η Κλεπά αποτελείται από δύο συνοικίες: Την Άνω Κλεπά που βρίσκεται στις ανατολικές πλαγιές του βουνού Κοκκινιάς και την Κάτω Κλεπά στις δυτικές πλαγιές του βουνού Ξεροβούνι. Τις χωρίζει ο χείμαρρος Μέγα Ρέμα. Το υψόμετρο της είναι 780 μ. Η Κλεπά ανάγεται στη βυζαντινή εποχή. Η Κλεπά υπήρξε πρωτεύουσα του Δήμου Κλεπαΐδος από το 1869 μέχρι το 1912 που καταργήθηκαν οι δήμοι. Αρχαία οίκηση παρατηρήθηκε στην τοποθεσία Κεραμιδιάδες από την δεξιά όχθη του Εύηνου μέχρι το ναό της Παναγίας, όπως και στη θέση Σπαρτιάδες. Από ενθυμήσεις σε παλιό ευαγγέλιο της εκκλησίας των Ταξιαρχών, έκδοσης 1760, πληροφορούμαστε ότι: Το χωριό λόγω του μεγάλου χρέους εγκαταλείφθηκε το 1763. Ξαναγύρισαν οι κάτοικοι το 1770 και μερικοί έφτιαξαν σπίτια. Στις 18 Σεπτεμβίου του 1773, ημέρα Τετάρτη “έγινεν η αρχή ης τον άγιον ταξιάρχην από θεμελιούθεν”. Από επιστολή των Κλεπαϊτών προκρίτων (14 Νοεμβρίου 1828) πληροφορούμαστε ότι “εκάγηκε το μισό το χωριό μας και η εκκλησία μας ο Άγιος Μεγαλομάρτυρας Γέωργιος”.

Η Κλεπά έχει δύο ενορίες:
α. των Παμμεγίστων Ταξιαρχών της Κάτω Συνοικίας με το θαυμάσιο και πανύψηλο ξυλόγλυπτο τέμπλο, που φέρει χρονολογία 1901, πράγμα που σημαίνει ότι 1899 με 1900 πρέπει να κτίσθηκε ο ναός και
β. του Μεγαλομάρτυρος Αγίου Γεωργίου της Άνω Συνοικίας που κτίσθηκε το 1938 σε αντικατάσταση του ναού που είχε καεί το 1828 και ξανακτίστηκε στις αρχές του 20ου αι. στο πλάτωμα πάνω από το σημερινό ναό. Επίσης η Μεσαία Συνοικία έχει ναό αφιερωμένο στον Άγιο Βλάσιο, που κάθε 100 χρόνια ανακαινίζεται.

Η Κλεπά έχει πολλά ξωκλήσια ενεργά ή ερειπωμένα. Βρίσκονται σε γραφικές και πανέμορφες τοποθεσίες. Η Αγία Παρασκευή στην κατάληξη της Μεγάλης Ράχης, ο προφήτης Ηλίας της Άνω Συνοικίας στην Κοκκινιά, πραγματική αετοφωλιά στα απόκρημνα «στέκεται απρόσιτος με ορθούς τους τοίχους και χωρίς στέγη», ο Προφήτης Ηλίας της Κάτω Συνοικίας στην άκρη του Ξεροβουνιού πανέμορφος με παραδοσιακή δόμηση και με καταπληκτική θέα προς τα Βαρδούσια και τα γύρω βουνά, η Παναγίτσα (1811) κάτω από τους Άγιους Ταξιάρχες ένα από τα αρχαιότερα του χωριού, οι ερειπωμένοι Άγιοι Απόστολοι στο ομώνυμο διάσελο, όπου έγιναν ηρωικές μάχες στον Αγώνα του ’21. Ο Άϊ Γιάννης ο Πρόδρομος σε μια ειδυλλιακή τοποθεσία πάνω σε βράχους απ’ τους οποίους ξεπηδούν άφθονα νερά, ένας χώρος αναψυχής φτιαγμένος μέσα σε μια ρεματιά. Υπάρχουν και άλλα που μπορεί μόνος του να ανακαλύψει ο φυσιολάτρης περιπατητής. Στα “Στενά”, στον ποταμό Εύηνο βρίσκεται το γεφύρι της Κλεπάς λιθόκτιστη γέφυρα «δι ενός τόξου συνδέουσα τους προσεγγίζοντας μέχρι ενός μέτρου απ’ αλλήλων γρανίτας».

Το γεφύρι έφερε σε επικοινωνία τους κατοίκους της Κλεπάς και της περιοχής της με τα απέναντι χωριά Κρυονέρια, Ελατόβρυση, κ.ά. Πρόκειται για γέφυρα με χαμηλωμένο τόξο ενώ το κατάστρωμα της καταστρώθηκε οριζόντιο, το άνοιγμα της είναι 10,42 μ. και βρίσκεται περίπου 12,60 μ. πάνω από την κοίτη. Το έργο χρονολογείται στα 1885 και πάντως στα 1890 υπήρχε, καθώς τότε το αναφέρει ο Ανδρέας Καρκαβίτσας. Η καλολαξευμένη αυτή γέφυρα σώζεται μέχρι σήμερα σε άριστη κατάσταση. Η Κλεπά έχει προικιστεί από την φύση με ένα μεγάλο αριθμό φυσικών σπηλιών (Δρακότρυπα, Γαβαθότρυπα, Αερότρυπα, Αχνότρυπα) που βρίσκονται περιφερικά του χωριού, ανάμεσα σε απόκρημνους βράχους. Βράχια καλύπτουν σχεδόν ολόκληρο το νότιο τμήμα του Ξεροβουνιού, ήταν στα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης το φυσικό καταφύγιο. Ξεκινάνε από την κορυφή του βουνού και καταλήγουν σχεδόν κάθετα κάτω χαμηλά στα στενά του Φίδαρη. Απέναντι στη δεξιά όχθη του ποταμού προβάλλει γρανιτένιος εξώστης σε ύψος 50 μ. απ’ τον Εύηνο, που τον λένε Καλό Πλάι υπό την σκέπη του κοκκινωπού και αγριωπού Ξεροβουνιού. Μόνο μια είσοδος πετρώδης και δύσβατη απ’ τα δυτικά σε φέρνει στο Καλό Πλάι και στην δημιουργούμενη Αποκλείστρα, όπου υπάρχουν ερείπια οικίσκων στα οποία διέμεναν οι κυνηγημένοι. Στο ανατολικό άκρο ο ερειπωμένος Άϊ Νικόλας, παλιό μοναστήρι λένε, που το 1890 τον βρήκε όρθιο και ακέραιο ο Καρκαβίτσας. Τα Βράχια αυτά μαζί με τα απέναντι και τα βράχια του Εύηνου κάνουν ένα καταπληκτικό φαράγγι που ξεκινάει από την κατεστραμμένη σιδερογέφυρα στο Δενδροχώρι και καταλήγει στην εντυπωσιακή πέτρινη γέφυρα στα Στενά της Κλεπάς.

Η φύση απλόχερα διέθεσε στην Κλεπά εκτός από τη φυσική της ομορφιά και άφθονα νερά. Το Μέγα ρέμα με τις πηγές στον Άϊ Γιάννη, ο Γκερμές στην Κάτω Κλεπά και το Μαχαλιώτικο ρέμα στην Άνω Κλεπά συμπληρώνουν μαζί με τις πηγές της Μεγάλης Βρύσης, της Βρυσούλας, των Κωσταντάμπελων, του Πύργου του Φώτη – βρύση, της Μουντονίτσας και πάρα πολλών μικρότερων το υδάτινο σύστημα του χωριού προσφέροντας στη μακραίωνη ιστορία του ζωή, αλλά και πλούτο. Παλαιότερα υπήρχαν πολλοί νερόμυλοι στο χωριό. Ένας από τους τελευταίους που λειτουργεί ακόμα και σήμερα βρίσκεται στο Μέγα Ρέμα.