Μηλιά

Η Μηλιά βρίσκεται στη ΒΔ πλευρά της Μαλαθούνας, στην πλαγιά κάτω απ’ τον λόφο του Άϊ Γιώργη. Το παλαιό της όνομα ήταν Κολοσύρτης. Πιθανόν από παρωνύμιο κολοσύρτης (= ο δυσκίνητος λόγω βάρους, ο συρόμενος με τους γλουτούς). Σύμφωνα με την παράδοση, οι κάτοικοι του χωριού σκότωσαν Τούρκους φοροεισπράκτορες στη θέση που έκτοτε ονομάζεται Τουρκομνήματα και ως αντίποινα οι Τούρκοι έστειλαν απόσπασμα για να κάψει το χωριό και οι κάτοικοι έφυγαν «κολοσυρτά» για να σωθούν.

Το χωριό είναι πνιγμένο στο πράσινο και χαρακτηριστικό σημείο το κεφαλάρι της, ο Ελατιάς, αποτελεί το διάδημά του. Ρουμάνι με έλατα, αληθινός πνεύμονας, αλλά και φυσικό παρατηρητήριο της περιοχής με ανοικτό ορίζοντα προς την κοιλάδα του Κότσαλου, την περιοχή του Πλάτανου και τα βουνά της. Στην είσοδο του χωριού η βρύση στα “Πλατανάκια”, που ανακαινίσθηκε από το Δασαρχείο.

Είναι μικρό και συγκεντρωμένο χωριό με κέντρο που οριοθετείται από την πλατεία, το ναό της Αγίας Παρασκευής (1898), το καλαίσθητο χώρο που έχει στηθεί η προτομή του Μηλιώτη Λοχία Αθαν. Χριστόπουλου, που σκοτώθηκε το 1974 στην Κύπρο και το καφενείο. Από τον Ελατιά μέχρι τον Κότσαλο, οι εναλλαγές του τοπίου με τις ζαγάδες και τα πεζούλια, την πυκνή βλάστηση αλλά και τα μισογκρεμισμένα καλύβια και τους δύο ερειπωμένους μύλους ξαφνιάζουν ευχάριστα τον περιπατητή. Ίχνη αρχαίας ζωής έχουν επισημανθεί στις Οβρές και στις Λογγιές, θέσεις κοντά στον Κότσαλο.