Τον Πανηγυρικό Λόγο της Ημέρας εκφώνησε στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Δημητρίου η Διευθύντρια του 3ου Δημοτικού Σχολείου Ναυπάκτου κ.Μαρία Μαραγκού, παρουσία του Μητροπολίτου Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου κ.κ.Ιεροθέου, της εκπροσώπου της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας κ.Αγγελικής Χαλιμούδρα, του Δημάρχου Ναυπακτίας κ.Βασίλη Γκίζα, του Προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου κ.Γιώργου Σιμάκη, των Αντιδημάρχων, των εκπροσώπων των δημοτικών παρατάξεων, των Σωμάτων Ασφαλείας και των Συλλόγων.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο.
Σήμερα, βρισκόμαστε εδώ για γιορτάσουμε μια ιδιαίτερα ξεχωριστή ημέρα ιστορικής μνήμης, αυτήν της 25ης Μαρτίου! Πρόκειται για μια ημέρα με διττό εορταστικό περιεχόμενο: καταρχάς, θρησκευτικό γιατί εορτάζουμε, ως Χριστιανοί, τον Ευαγγελισμό της Θεοτόκου και έπειτα, με ιστορικό περιεχόμενο, αφού πανηγυρίζουμε την αφετηρία της Εθνικής μας Παλιγγενεσίας, την επέτειο της Ελληνικής Επανάστασης, που φέτος συμπίπτει με τα 200 χρόνια από την κήρυξή της!
Αναμφισβήτα, πρόκειται για τη μέγιστη ώρα του έθνους μας, για «το θαύμα του κόσμου», κατά τον ιστορικό Φωτάκο, που σχετίζεται άμεσα με τις προσπάθειες του Εθνικο-απελευθερωτικού Αγώνα του Γένους μας προκειμένου να επιτύχει την αποτίναξη του Οθωμανικού ζυγού. Το ιστορικό αυτό γεγονός αποτέλεσε βέβαια, το αποκορύφωμα μιας μεγάλης -σε διάρκεια- σειράς συμβάντων στο πλαίσιο, όχι μόνο των διεθνών πολιτικών, κοινωνικών, οικονομικών ή και πολιτισμικών συγκυριών, αλλά και ανάλογων συγκυριών της ευρύτερης περιοχής της Μεσογείου ... μιας περιοχής που, όπως αναφέρει ο Μπροντέλ, «είναι άμεσα συνδεδεμένη με τις χώρες που βρέχονται από τα νερά της, όσο και ο πηλός με τα χέρια του κεραμοποιού που τον πλάθει».
Το τέλος του Βυζαντίου και η υποδούλωση εν συνεχεία του Ελληνικού Κόσμου, σε ολόκληρη την έκταση της ελληνικής χερσονήσου, εκτός από τα Ιόνια Νησιά, με εξαίρεση τη Λευκάδα, για περισσότερο από 4 αιώνες, υπαγορεύτηκε από τις Οθωμανικές δυνάμεις αμέσως μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης το 1453, «το δεύτερο θάνατο του Ομήρου και του Πλάτωνα», όπως ανέφερε ο Πάπας της Ρώμης, Πίος ο Β΄.
Οι προσπάθειες των Ελλήνων για Ανεξαρτησία δεν ήταν απλές, γιατί ένας αγώνας στις διαστάσεις μιας Εθνικο-απελευθερωτικής Επανάστασης δεν ήταν μια εύκολη ύποθεση! Όπως θα έλεγε και ο Λένιν... δεν ήταν... «δεν είναι ένας περίπατος στη λεωφόρο Νιέφσκι» (ο πλατύτερος δρόμος στην Αγία Πετρούπολη). Αντίθετα, αποτέλεσε ένα δύσκολο εγχείρημα μιας εξίσου δύσκολης περιόδου που ξεκίνησε με τις επιδράσεις από τις ιδεές του Διαφωτισμού: για Ελευθερία, Ισότητα, και Αδελφοσύνη, ιδέες, οι οποίες ενέπνευσαν αρχικά, την Αμερικανική Επανάσταση του 1776 και μετέπειτα την Γαλλική του 1789, δρομολογώντας ακολούθως κι άλλες εξεγέρσεις στους επόμενους αιώνες και κυρίως κατά τον 19ο αιώνα, «Τον Αιώνα του Εθνικισμού».
Η αυστηρή φοροεισπρακτική πολιτική της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας είχε ως συνέπεια ο υπόδουλος Έλλληνισμός να διαβιεί σε ιδιαίτερα δυσμενείς συνθήκες, καθώς έρχονταν αντιμέτωπος με πολλές διακρίσεις ή και περιορισμούς. Ιδιαίτερα σκληρά και βάναυσα ήταν επιπλέον τα μέτρα που αντιμετώπισαν οι Χριστιανοί τους πρώτους αιώνες της κατάκτησης, ενώ σημειώνονταν αποτρόπαιες σφαγές, αιχμαλωσίες, εξιλαμισμοί, αλλά και το γνωστό, ανήλεο παιδομάζωμα. Όλα αυτά σε συνδυασμό με την εγκατάσταση οθωμανικών και αλλότριων φυλών σε έφορα εδάφη είχαν ως συνέπεια την αναγκαστική μετακίνηση του ελληνικού πληθυσμού σε ορεινά και απομονωμένα μέρη στην ενδωχώρα. Σημαντικές μετακινήσεις σημειώθηκαν επίσης και προς το εξωτερικό από λόγιους, ευγενείς ή και στρατιώτες Έλληνες, όπου ιδρύθηκαν οι γνωστές παροικίες στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες, τη Βλαχία και τη Μολδαβία. Σε αυτήν την περίοδο σημαντικός είναι και ο ρόλος της θρησκευτικής και πολιτικής ηγεσίας των υπόδουλων που αποτελούνταν από τον Πατριάρχη, τους Φαναριώτες και τους προεστούς ή δημογέροντες.
Η ζωή των σκλαβωμένων είχε καταντήσει μαρτυρική με λιγοστή αξία...οπότε ο θάνατος δε στέκεται μπροστά τους πια ως το χειρότερο δεινό. Ωστόσο, η αφομοίωση του Ελληνισμού, από τους κατακτητές του, δεν πραγματώθηκε ποτέ, αφού και με τη βοήθεια της Εκκλησίας οι υπόδουλοι διατήρησαν τη θρησκεία, τη γλώσσα και τις παραδόσεις τους, βασικά χαρακτηριστικά δηλαδή, της εθνικής τους ταυτότητας. Οι Έλληνες σκλάβοι, έμαθαν καλά τη μεγάλη αλήθεια ότι:
«Η λευτεριά δε χαρίζεται. Η λευτεριά καταχτιέται».
Έτσι, τα πρώτα επαναστατικά κινήματα αρχίζουν να καταγράφονται αμέσως μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης. Καταγράφονται μάλιστα, έντεκα κινήματα μέχρι την επίσημη έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης, με σημαντικό ρόλο να παίζουν, ήδη από το 16ο αιώνα, οι Κλέφτες και οι Αρματολοί, καθώς αποτέλεσαν σημαντική στρατιωτική δύναμη, τη βασικότατη προϋπόθεση, για να ξεκινήσει ο υπέρτατος Αγώνας για τη Λευτεριά, αφού δημιούργησαν χωρίς να το ξέρουν τις πιο διαλεχτές στρατιωτικές δυνάμεις του έθνους, για τον πιο δύσκολο απ’ όλους τους πολέμους, τον κλεφτοπόλεμο. Γνωστά είναι τα ονόματα του Μανιάτη πολεμιστή, Κορκόδειλου Κλαδά, ή των αρματολών: Γεωργίου Ανδρίτσου, του Κατσαντώνη στη Ρούμελη, των Σουλιωτών Γεωργίου Μπότσαρη ή του Λάμπρου Τζαβέλα, του Νικοτσαρά στον Όλυμπο και τόσων άλλων.
Βέβαια, πλείστες των εξεγέρσεων υποκινούνταν τις περισσότερες φορές από τις ευρωπαϊκές δυνάμεις, οι οποίες όταν βρίσκονταν σε πόλεμο με τους Οθωμανούς, προσπαθούσαν να δημιουργήσουν αναταραχές στο εσωτερικό της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, προκειμένου να διασπάσουν τη δύναμή της, χωρίς όμως αξιόσημείωτα αποτελέσματα.
Στο πλαίσιο αυτών των επαναστατικών κινημάτων εντάσσεται και η Ναυμαχία της Ναυπάκτου του 1571, μεταξύ των ενωμένων χριστιανικών δυνάμεων όλων των κρατών της Δυτικής Ευρώπης και των Οθωμανικών, που «καταγράφτηκε ως από τα ιστορικά γεγονότα, που άσχετα από τη βούληση των πρωταγωνιστών τους, αλλά λόγω μιας σειράς συγκυριών, σημάδεψαν και σημαδεύουν την ιστορία σε πολύ ευρύτερες περιοχές», σύμφωνα με την Ελένη- Γλύκατζη Αρβελέρ και η οποία –Ναυμαχία- κατέληξε στη «διάλυση του κυρίαρχου πιστεύω για το αήττητο του οθωμανικού στόλου», όπως ανέφερε και ο Μιχαήλ Θερβάντες.
Η σταδιακή παρακμή της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, η συνθήκη του Κάρλοβιτς το 1699 και αργότερα του Κιουτσούκ Καϊναρτζή το 1774, και στη Ρωσία τα γνωστά Ορλωφικά το 1770, έδωσαν την ευκαιρία στους υπόδουλους Έλληνες να αναπτύξουν οικονομική δραστηριότητα και να πλουτίσουν τόσο από το χερσαίο όσο και από το θαλάσσιο εμπόριο. Μεγάλες πόλεις, όπως η Κοζάνη, η Μοσχόπολη, τα Ιωάννινα, η Θεσσαλονίκη, τα Αμπελάκια, αλλά και νησιά σαν τη Χίο, την Ύδρα, τα Ψαρά έγιναν σημαντικά κέντρα του ελληνικού εμπορίου, δίνοντας έτσι στους σκάβωμένους την ευκαιρία να πρωταγωνιστήσουν λίγο αργότερα στον ξεσηκωμό του γένους, μαζί με άλλους παραδοσιακούς ηγέτες του υπόδουλου Ελληνισμού, αφού είχαν έρθει σε επαφή από Δύση και Ανατολή με τις ιδέες του διαφωτισμού και τις επαναστατικές ιδέες του τέλους του 18 αιώνα. Αυτός ο εμπορικός στόλος ήταν που αργότερα μετατράπηκε σε μια ισχυρή πολεμική δύναμη, απαραίτητη προϋπόθεση για την έναρξη του αγώνα, που σε συνδυασμό με τη αξιοσύνη των θαλασσινών μας, όχι μόνο μπόρεσε να αντιβγεί στην οθωμανική αρμάδα, αλλά και κατόρθωσε πολλές φορές να τη νικήσει θαλασσοκρατώντας στο Αιγαίο.
Η μέγιστη όμως προϋπόθεση για την επιτυχία της επανάστασης στάθηκε ο Νεοελληνικός Διαφωτισμός, δηλαδή η ιδεολογική προπαρασκευή του Γένους, με την καλλιέργεια σχετικής παιδείας, καθότι είναι γνωστό ότι οι Έλληνες «είχαν μία γλώσσα με θαυμαστά χαρακτηριστικά ...ως προς τον πλούτο της, αλλά και τη διάρκειά.... της όπως και την πιο διαδεδομένη και σημαντική παιδεία στα Βαλκάνια». Έτσι, είναι αξιοσημείωτο ότι το 1780 λειτουργούσαν στον ελλαδικό χώρο περίπου 35 σχολεία, ενώ λίγο πριν απ’ το 1821 τα σχολεία είχαν διπλασιαστεί. Καθοριστική για τη συγκρότηση της νέας ελληνικής ταυτότητας υπήρξε και η συμβολή των ελληνικών και ξένων τυπογραφείων που λειτουργούν από τον 15ο αιώνα στις ελληνικές κοινότητες.
Το δρόμο για τον Νεοελληνικό Διαφωτισμό στον ελλαδικό χώρο άνοιξε ένας άνθρωπος της εκκλησίας, ο καλόγερος Κοσμάς ο Αιτωλός ο οποίος κατεχόταν από ένα βαθύ, αληθινό και ζωντανό ανθρωπισμό, αλλά και ο Ρήγας Φεραίος, εκφράζοντας ρηξικέλευθες ιδέες στο «Θούριο», στη «Χάρτα», στα «Δίκαια του ανθρώπου», όπως και σε άλλα συγγράμματά του.
Τα χρόνια κυλούσαν, οι αιώνες πέρασαν ... οι συνθήκες ωρίμασαν και το 1814, στη μακρινή Οδησσό της Ρωσίας, η ίδρυση της Φιλικής Εταιρείας από τους εμπόρους Εμμανουήλ Ξάνθο, Νικόλαο Σκουφά, και Αθανάσιο Τσακάλωφ, ξεκινά το συντονισμό των εθνικο-απελευθερωτικών αγώνων, μυώντας σύντομα στην εταιρεία τον Γρηγόρη τον Δίκαιο ή Παπαφέσσα, τον Θοδωρή Κολοκοτρώνη, τους οπλαρχηγούς Ιωάννη Φαρμάκη, Γεώργιο Ολύμπιο, αλλά και πλούσιους εμπόρους της εποχής, όπως τον Παναγιώτη Σέκερη και τόσους άλλους θαυμαστούς και θαυμαστές αγωνιστές και αγωνίστριες, που δεν μας βοηθά ο χρόνος επί της παρούσης να μνημονεύσουμε.
Η Ελληνική Επανάσταση κάνει τα πρώτα της βήματα στις 22 Φεβρουαρίου του 1821 στο Ιάσιο, με τον Αλεξανδρο Υψηλάντη, τον αρχηγό της Φιλικής Εταιρείας, να περνά τον ποταμό Προύθο και να εισχωρεί στη Μολδαβία, κυκλοφορώντας την περίφημη εκείνη προκήρυξη: «Μάχου υπέρ Πίστεως και Πατρίδος, η ώρα ήλθεν, ω άνδρες Έλληνες»! με πολλές Εξεγέρσεις να ακολουθούν.
Έτσι, το Μάρτιο του 1821 η επανάσταση ξεσπά στη Πελοπόννησο με επιθέσεις εναντίον οθωμανικών οχυρών στα Καλάβρυτα και στη Βοστίτσα (Αίγιο). Το Λάβαρο της Επανάστασης υψώνεται στην Πάτρα με ηγέτη τον Μητροπολίτη τον Παλαιών Πατρών Γερμανό. Εκ τότε, οι επιτυχίες ακολουθούν, με νίκες στην Καλαμάτα, το Λεβιδι, τη Μονεμβασιά, το Νεόκαστρο. Τον ίδιο μήνα ακολουθούν επαναστάσεις στη Στερεά Ελλάδα και απελευθερώνονται το Λιδωρίκι, η Λειβαδιά, η Αταλάντη, η Θήβα, το Χάνι. Ξεχωρίζει η μάχη στην Αλαμάνα, στην οποία ο Αθανάσιος Διάκος πεθαίνει με αποτρόπαιο θάνατο, αλλά και η μάχη της Γραβιάς... με ξωχωριστό πρόσωπο αυτό του Οδυσσέα Ανδρούτσου. Γρήγορα η Επανάσταση απλώνεται και στα νησιά του Αιγαίου με σημαντική την προσφορά των ναυτικών Ανδρέα Μιαούλη, Δημητρίου Παπανικολή, Κωνσταντίνου Κανάρη, αλλά και της Σπετσιώτισσας καπετάννισσας, Λασκαρίνας Μπουμπουλίνας και της Μαντούς Μαυρογέννους. Τις επιτυχίες πολλές φορές ακολουθούν αποτρόπαια αντίποινα, όπως συνέβη με την καταστροφή της Χίου τον Απρίλιο του 1822. Οι απελευθερωτικές προσπάθειες, που ακολουθούν στην Ήπειρο, στη Θεσσαλία και στη Μακεδονία την ίδια περίοδο δυστυχώς, δεν είχαν πάντα την ίδια επιτυχία. Βέβαια, η άλωση της Τριπολιτσάς με επικεφαλής τον Θεόδωρο Κολοκοτρώνη, το Σεπτέμβριο του 1821 τονώνει τη ηθικό των Ελλήνων, ενώ έπονται κι άλλες επιτυχίες στα στενά των Δερβενακίων με την καταστροφή του Δράμαλη το καλοκαίρι του 1822, αλλά και αυτή η επιτυχία με τη σύγκρουση Οθωμανών και Ελλήνων στο Μεσολλόγγι, όπου ξεχώρησε ο Μάρκος Μπότσαρης, αν και τελικά σκοτώθηκε τον Αύγουστο του 1823. Σημειώνονται επίσης, την ίδια περίοδο και επιτυχίες του στόλου μας με τον Κωνσταντίνο Κανάρη να ξεχωρίζει.
Έριδες, προσωπικές διενέξεις και μικροπρέπειες μεγάλης κλίμακας, ή εσωτερικές συγκρούσεις πήραν τον χαρακτήρα εμφυλίου, με κλιμακώσεις τη χρονιά του 1824-25, αν και μπροστά στον κοινό κίνδυνο η ιστορία έχει δείξει ότι οι Έλληνες ξεπερνούν το «Εγώ» και γίνονται «Εμείς», δίνοντας τον κοινό αγώνα με αυταπάρνηση, ηρωισμό και μεγαλείο ψυχής. Πρόκειται για τα μελανά σημεία των εμφύλιων συγκρούσεων που απειλούν, πολλές φορές, την θετική έκβαση του Αγώνα, μέχρι που τα στρατεύματα του Ιμπραήμ Πασά αποβιβάζονται την Πελοπήννησο, όπου σε άνιση μάχη στο Μανιάκι, το Μάιο του 1825 βρίσκει θάνατο ο Παπαφλέσας.
Ιδιαίτερη μνεία οφείλουμε να κάνουμε σε αυτό το σημείο στη Β΄πολιορκία του Μεσολογγίου, όπου δόθηκε ένας από τους πιο επικούς αγώνες της παγκόσμιας ιστορίας για Λευτεριά. Η ηρωική Έξοδος των κατοίκων του στις 10 Απριλίου του 1826, έγινε σύμβολο του κάθε αγωνιζόμενου ανθρώπου για ιδανικά. Το έπος της πολιορκίας, η Έξοδος και τ’ Ολοκαύτωμα συγκλόνισαν τόσο... όσο κανένα άλλο περιστατικό του αγώνα τη διεθνή κοινή γνώμη. Θα σταθεί το ξεκίνημα ενός δυνατού φιλελληνικού ρεύματος από την Ευρώπη μέχρι την Αμερική με δύο σκέλη: αυτοί που ήρθαν να πολεμήσουν δίπλα στους Έλληνες και αυτοί που δρούσαν για όφελος των Ελλήνων από τις πατρίδες τους, οργανωμένοι μέσα από τις γνωστές φιλελληνικές επιτροπές, τα λεγόμενα κομιτάτα με μέλη από πρόσωπα όπως ο φιλόσοφος Γκαίτε, ο Βίκτωρ, Ουγγό, ο Άγγλος Λόρδος Μπάιρον, ο έμπορας Κούγκ και τόσοι άλλοι...
Η παρέμβαση των μεγάλων δυνάμεων Αγγλίας, Γαλλίας και Ρωσίας τον Οκτώβριο του 1827, συμβάλλει στην θετική για τους Έλληνες έκβαση της Ναυμαχίας του Ναυαρίνου, ανοίγοντας έτσι τον δρόμο για την απελευθέρωση της Ελλάδας, η οποία με την Γ Έθνοσυνέλευση της Τροιζίνας αποκτά καινούριο Σύνταγμα. Ορίζεται πρωτεύουσα του νέου κράτους το Ναύπλιο και Κυβερνήτης της Ελλάδας ο Ιωάννης Καποδίστριας.
Το Φεβρουάριο του 1830, η Ελλάδα αποκτά την Πολιτική της Ανεξαρτησία με Πρωτόκολλο που υπογράφτηκε στο Λονδίνο, έχοντας όμως περιορισμένα σύνορα στη γραμμή Αχελώου-Σπερχιού, με διεύρυνση δυο χρόνια αργότερα στη γραμμή Αμβρακικού –Παγασητικού. Αξίξει βέβαια, να αναφερθεί ότι με το Πρωτόκολλο αυτό έμεναν εκτός ρυθμίσεων περιοχές της Θράκης, της Μικράς 0Ασίας και Πόντου, όπου εκεί ζούσαν εκατοντάδες χιλιάδες ελληνόφωνες Ορθόδοξοι Χριστιανοί. Άσχετα από αυτό, τα περιορισμένα σύνορα δεν εμποδίζουν το νεοσυσταθέν κράτος σχετικά με το να κάνει σημαντικές προσπάθειες προκειμένου να αποκτήσει αξιόλογη εκπαίδευση, ισχυρό στρατό και υγιή οικονομία, προσπαθώντας να φτάσει σε επίπεδο οργάνωσης τα ανεπτυγμένα κράτη, μη ξεφεύγοντας ποτέ από το όραμα για αγώνες απελευθέρωσης ελληνικών εδαφών από την Κρήτη μέχρι και τον Έβρο, οι οποίοι συνεχίστηκαν πολλές δεκαετίες μετά... με επιτυχίες.
Η επανάσταση ως γεγονός άσκησε σημαντικές επιδράσεις στην παγκόσμια, την ευρωπαϊκή και ελληνική πνευματική ζωή. Ο αντίχτυπος του ξεσηκωμού ήταν μεγάλος, ιδιαίτερα στους φιλοσόφους, στους συγγραφείς, στους ποιητές και στους ζωγράφους εκείνης της εποχής, αλλά και αργότερα. Έτσι, εντοπίζουμε πλήθος από φιλοσοφικούς στοχασμούς, θαυμαστές λογοτεχνικές δημιουργίες, χαρακτικές αποτυπώσεις, όπως και έργα τέχνης, ως «πυκνωτές μνήμης», από το χώρο της λιθογλυπτικής, της ξυλογλυπτικής και μεταλλοτεχνίας, ενώ ξεχωρίζουν για την αξία τους, ως ιστορικά τεκμήρια, αυτοβιογραφίες, χρονογραφίες και απομνημονεύματα. Σημαντικές επιδράσεις δέχτηκε και το ιστορικό δημοτικό τραγούδι καθώς, «ακολουθεί παράλληλον προς την ιστορίαν δρόμον ..που εκφράζει.. με τον ιδικόν του τρόπον όλας τας περιπέτειας του Έθνους κατά τον μακραίωνα αυτού βίον [...]». Αξιομνημένευτη είναι επίσης, και η επίδραση του Αγώνα στη σύγχρονη μελοποιμένη ποίηση, σε διάφορα τραγούδια ή σε κινηματογραφικές παραγωγές. Στις μέρες, η Ελληνική Επανάσταση αποτελεί έμπνευση για διάσημους οίκους μόδας, κοσμημάτων, ένδυσης και υπόδησης, αλλά και πηγή έμπνευσης μέχρι και για την τέχνη του γκράφιτι.
Όλα αυτές οι δημιουργίες, τα απομεινάρια, τα ορατά σημάδια του παρελθόντος... με την όποια μορφή τους ... εν τέλει, αποτελούν οχήματα νοημάτων/εννοιών που ταξιδεύουν από το παρελθόν στο παρόν, οικειοποιώντας δημιουργικά τον αγώνα και το ρόλο των ηρώων, ενώ ενσωματώνονται στην λαϊκή συνείδηση, διαμορφώνοντας την επίσημη εκδοχή της ατομικής και συλλογικής ιστορικής μνήμης σε κάθε επίπεδο αίσθησης. Είναι λοιπόν, που στην ιστορική και πολιτισμική κληρονομιά μας... πολλές φορές, επιλεκτικά κλητεύσιμη... παρακολουθούμε το παρελθόν αρμονικά ενσωματωμένο στο παρόν.
Σήμερα εορτάζουμε την επέτειο της Εθνικο-απελευθερωτικής μας Επανάστασης! Κάνουμε ένα μικρό ... αδρό αφιέρωμα για τη μεγάλη επέτειο του 1821, που οδήγησε στην κατάκτηση των ιδανικών της Λευτεριάς και της Δημοκρατίας .... ιδανικών που γεννήθηκαν και μεστώθηκαν σε τούτον εδώ τον τόπο. Βέβαια, αυτός ο εορτασμός δεν είναι ο πρώτος επετειακός για τη χώρα μας. Αξίζει να αναφερθεί ότι τα 100 χρόνια εορτάστηκαν επετειακά, για πρώτη φορά το 1921, αν και ένα χρόνο αργότερα σημειώνεται η Μικρασιατική καταστροφή. Εορτάζονται επίσης, και τα 150 χρόνια, μέσα στη στρατιωτική δικτατορία και τώρα τα 200, υπό σχετικά ομαλές συνθήκες, καθώς επιβάλλονται πρωτόκολλα προστασίας της δημόσιας υγείας, λόγω της πανδημίας του COVID ΄19.
Επί των ημερών μας, αποδίδεται ξεχωριστή σημασία στους εορτασμούς, για τους οποίους εκδηλώνεται παγκόσμιο ενδιαφέρον και ανταπόκριση, με ιδιαίτερη κάθε φορά συμμετοχή για την απόδοση σχετικού φόρου τιμής στον Αγώνα. Στην Ελλάδα υπάρχει μια πρώτη δέσμη θεσμικών πρωτοβουλιών με την κρατική επιτροπή «Των 200 χρόνων», από την Επανάσταση. Μια δεύτερη δέσμη αφορά σε αυτές τις πρωτοβουλίες που διοργανώνονται από την Εκκλησία της Ελλάδος και την Ειδική Συνοδική Επιστημονική Επιτροπή Πολιτισμικής Ταυτότητας. Ένας άλλος άξονας δράσεων και πρωτοβουλιών, που ξεχωρίζει για το σχετικό επετειακό εορτασμό ενεργοποιείται από το Ίδρυμα της Βουλής των Ελλήνων, από 16 τουλάχιστον Τραπεζικά Ιδρύματα, αλλά και από πολλούς άλλους κατά τόπους φορείς, πολιτιστικούς συλλόγους, οργανώσεις, επιστημονικές τοπικές εταιρείες, βιβλιοθήκες, εκπαιδευτικούς συνδέσμους κλπ.
Η επέτειος της Επανάστασης του 1821 χρήσιμο θα ήταν να μας αφήσει κάτι... κάτι.. για να γίνουμε ... κατά τι καλύτεροι και σοφότεροι άνθρωποι και πολίτες μέσα στα παγκοσμιοποιημένα πλαίσια των σύγχρονων πολυπολιτισμικών κοινωνιών... χωρίς να παραμείνουν απλές φολκλοριστικές εκφάνσεις του παρόντος. Πρέπει να αποτελέσουν έρεισμα κριτικής σκέψης, και δημιουργικού αναστοχασμού, με προσανατολισμό και .... έμπνευση για το μέλλον μας, να μεταμορφωθούν σε στάση ψυχής για να διατηρήσουμε την δική μας ιδιαίτερη ταυτότητα, ως Έλληνες, συμβάλοντας ταυτόχρονα στην ειρηνική και αρμονική συμβίωση, με κάθε λαό δίπλα μας.
Σαν εθνική οντότητα, σαν ένα ανεξάρτητο κράτος οφείλουμε να διατηρήσουμε την ιστορική μας μνήμη, η οποία αποτελεί τεκμήριο της συνέχειάς μας, ... διαφορετικά ... «σκιάχτρα ζωής ... κίβδηλα όντα», θα ήμασταν, αναφέρει ο Γεώργιος Σεφέρης. Οφείλουμε να μεταλαμπαδεύουμε στους νεότερους την καθοριστική σημασία της αναγνώρισης των αγώνων και των θυσιών των προγόνων μας, γιατί είμαστε «ΑΠ΄ ΤΑ ΚΟΚΑΛΑ ΒΓΑΛΜΕΝΟΙ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΤΑ ΙΕΡΑ». Και αυτό προσλαμβάνει μια ιδιαίτερη βαρύτητα, καθώς έτσι ενδυναμώνεται η εθνική μας συνοχή, ουσιαστική προϋπόθεση για το παρόν και το μέλλον της χώρας μας,
Η ισορροπημένη εθνική αυτογνωσία αποτελεί για τον σύγχρονο άνθρωπο ένα είδος πυξίδας, που τον βοηθά να προσδιορίσει την ύπαρξή του και την ταυτότητά του στο χωροχρόνο, με ουσιαστική τη συμβολή της ιστορίας του, τόσο με τη μορφή «συμβολικού κεφαλαίου», όσο και με τη μορφή επιστήμης, γιατί κατά τον Jacques Le Goff και Pierre Nora «η ιστορία ως επιστήμη της κατανόησης του παρελθόντος και ως συνείδηση της εποχής, θα πρέπει ακόμα να ορίζεται και ως επιστήμη της αλλαγής και του μετασχηματισμού»... μετασχηματισμού που οφείλει να ατενίζει το μέλλον, θέτοντας υψηλές προοπτικές, χωρίς τη λήθη των αρετών, των ιδανικών και των αξιών του έθνους μας, στοιχεία που συμπυκνώνονται σε ένα από τα πιο ιστορικά και με διηνεκές .... στο χρόνο ... αποφθέγμα του Στρατηγού Μακρυγιάννη:
«Είχα δυο αγάλματα περίφημα, μια γυναίκα κι ένα βασιλόπουλο, ατόφια- φαίνονταν οι φλέβες, τόσην εντέλειαν είχαν. Όταν χάλασαν τον Πόρον, τα ‘χαν πάρει κάτι στρατιώτες, και εις τ’ Άργος θα τα πουλούσαν κάτι Ευρωπαίων ... χίλια τάλαρα γύρευαν. Άντεσα κι εγώ εκεί, πέρναγα πήρα τους στρατιώτες, τους μίλησα: Αυτά, και δέκα χιλιάδες τάλαρα να σας δώσουνε, να μη το καταδεχτείτε να βγουν από την πατρίδα μας. Δι’ αυτά πολεμήσαμεν».
Χρόνια πολλά Ελλάδα!!!
Χρόνια πολλά Έλληνες!!!
